Użhorod, stolica Zakarpacia – to nie to, co zabytkowy Lwów z jego gwarną atmosferą i niezliczoną ilością knajp. Po uciechach, jakie oferuje ten drugi, przyjazd do Użhorodu jest niczym zimny prysznic dla pobudzonych zmysłów i jałowa dieta dla kubków smakowych.
Wystarczy jednak otrząsnąć się z hedonistycznej gorączki, jaką funduje Lwów i jego atrakcje w połączeniu z niskim kursem hrywny, by dostrzec uroki Użhorodu i samego Zakarpacia.

TUTAJ PISZEMY O GŁÓWNYCH ATRAKCJACH LWOWA

Zakarpacie to odrębny region kulturowy Ukrainy. Malowniczo położone w dorzeczu Cisy, od reszty kraju oddzielone jest naturalną granicą w postaci Karpat Wschodnich. Przez stulecia znajdowało się też pod innym wpływem. Granicząc obecnie z Polską, Słowacją, Rumunią i Węgrami, Zakarpacie przez wieki silnie powiązane było z ostatnim z wymienionych państw. Początkowo znajdowało się co prawda w strefie wpływów Rusi Kijowskiej, jednak od XII wieku przez blisko osiem stuleci stanowiło część Węgier.
Sytuacja ta uległa zmianie dopiero po I wojnie światowej, kiedy to niemal cały teren Zakarpacia przyznano Czechosłowacji. Z kolei w 1946 na mocy układu czechosłowacko-radzieckiego został on (po wcześniejszym utworzeniu zależnej od Moskwy Ukrainy Zakarpackiej), ostatecznie przyłączony do ZSRR.
Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, Zakarpacie stało się jej częścią.

Zarys historii Zakarpacia zasadniczo odpowiada historii samego Użhorodu, którego węgierska nazwa brzmi Ungvár. Zarówno ukraińskie, jak i węgierskie określenie oznacza to samo, czyli „zamek nad Użem” i odnosi się do zabytkowej warowni oraz przepływającej przez miasto rzeki, jednego z dopływów Cisy.
Tyle o nazwie miasta. Teraz krótko o jego historii. Pierwsza wzmianka o Użhorodzie pochodzi z IX wieku, ale początki grodu i jego przynależność terytorialna interpretowane są inaczej przez Ukraińców, a inaczej przez Węgrów. Pewne jest to, że dwa stulecia później Użhorod znajduje się już w granicach państwa tych ostatnich. Taki stan rzeczy trwa do 1918 roku.
Znaczące daty w dziejach miasta to rok 1384 – czas wzniesienia tutejszego zamku, oraz rok 1646 –podpisanie między katolikami a prawosławnymi z terenu habsburskich Węgier unii użhorodzkiej, wzorowanej na unii brzeskiej.
W 1919 roku Użhorod włączony został do Czechosłowacji, następnie w 1938 ponownie wrócił do Węgier. W 1944 zajęty został przez Armię Czerwoną. W tym samym roku na całym Zakarpaciu rozpoczął się proces deportacji Węgrów do innych obwodów Ukrainy. Obecnie stanowią oni 7,9% mieszkańców miasta.

Znając już dzieje Zakarpacia i historię Użhorodu, możemy rozpocząć spacer po głównych atrakcjach miasta. Startujemy na ulicy Kapitulnej, przy której znajduje się katedra Podwyższenia Krzyża Świętego i wspomniany już zamek.

Żółto-biała katedra o pięknym ikonostasie i bogatym wystroju, bogatą ma również historię. Dotyczy ona głównie zmieniających się raz po raz właścicieli tego miejsca.
Zbudowaną dla jezuitów w latach 1640-1646 świątynię w XVII wieku oddano bowiem unitom, a następnie w 1949 rosyjskiej Cerkwii prawosławnej. Od czasu uzyskania niepodległości przez Ukrainę katedra służy grekokatolikom.

Zaledwie krótki spacer dzieli katedrę od użhorodzkiego zamku, pochodzącego z XIV-go wieku.
Poza solidnymi murami otaczającymi zamek, reszta prezentuje się dość skromnie, przez co zwiedzanie tego miejsca nie trwa długo.
Co prawda wewnątrz zamku urządzono Muzeum Krajoznawcze, jednak sposób prezentacji eksponatów trąci myszką, a poszczególne pomieszczenia przypominają raczej szkolne sale przedmiotowe.

Dużo, dużo lepiej prezentuje się pobliski Skansen-Muzeum Architektury Ludowej i Tradycji, gdzie zgromadzono około 30 obiektów, będących przykładem ludowego budownictwa ukraińskiego, węgierskiego i rumuńskiego.
Tu spacerować można pomiędzy wiejskimi drewnianymi chatami oraz zaglądać do ich starannie odtworzonych wnętrz. Wokół kwitną słoneczniki i pachnie ułożone w kopy siano.
Prawdziwą perełką skansenu jest XVIII-wieczna cerkiew św. Michała Archanioła z Szełestowa. Jej wieżę dostrzec można już z zamkowej baszty.
Niewielkie wnętrze cerkwi zdobią bogate malowidła i drewniany ikonostas.

Mając za sobą zwiedzanie katedry, zamku i skansenu warto przenieść się w rejon głównego deptaku miasta o nazwie Korzo i odwiedzić rzymskokatolicki barokowy kościół św. Jerzego. A potem przejść się mostem oddzielającym centrum od dzielnicy Nowe Miasto, spojrzeć z drugiego brzegu na budynek synagogi obecnie pełniący rolę filharmonii, a potem wrócić pod jego niezwykłą, „mauretańską” fasadę.
Uzupełnieniem wycieczki będzie spacer pod Dom Żupanatu oraz odwiedzenie jednej z użhorodzkich cerkwi (np. Przemienienia Pańskiego lub Opieki Matki Boskiej).

Na koniec smaczny posiłek w lokalnej restauracji (my możemy polecić restaurację po drugiej stronie mostu, adres Kievska naberezhna 2, ze znakomitym bograczem i zupą o nazwie palots).

Po takim dniu wspomnienie Lwowa i jego atrakcji powinno stracić na sile. Szczególnie, gdy z Użhorodu ruszycie – podobnie jak my – w stronę ukraińskich Bieszczadów.

Wybierasz się do Użhorodu? A może znasz już to miasto lub samo Zakarpacie? Swoimi planami i doświadczeniami możesz podzielić się tutaj.
Jeżeli uważasz ten wpis za przydatny i wartościowy, będzie nam miło, gdy podzielisz się nim w SM (np. udostępniając na facebooku), polubisz go, lub skomentujesz.
To dla nas ważny sygnał, że jesteś tam, po drugiej stronie ekranu 🙂